Uumamni kun OIingo jedhama. Olingon naannawa bosona jiidhaa oowwaa jiraata. Hedduminaanis mukarraa osoo hin bu’in jirenya isaa geggeeffata. Uumama kana carraan lafarratti arguuf qabnu haalaan xiqqaadha. Yoo akka tasaa mukarraa kufe malee, uumamni kun gara lafaa hin bu’u. Olingon sanyiiwwan garagaraa
Barasinghan sanyii bosonuuti. Sanyiin bosonuu kun maqaa biraa kan swamp deer jedhamuunis ni waamama. Kunis uumamni kun hedduminaan lafa caffaatti dhihaatee waan jiraatuuf maqaa kana argate. Maqaan isaa kan barasingha jedhamu ammoo Afaan Hindiitiin moggaafame. Barasingha jechuun ‘Bosonuu gaafa kudha
Taphni waancaa addunyaa Qaxar keessatti geggeeffamaa jiru xumuramuudhaaf, yeroo torbaan tokkoo qofatu hafa. Osoo taphichi hin xumuramin garuu, Islaamummaan injifatuu isii mirkaneeffanneerra. Waggoota dabran 20 oliif islaamummaa fi baha jiddu galeessaa akki miidiyaan itti himaa turan kan addaati. Dhu
Uumamni kun Ardii Eeshiyaa keessatti kan argamu yoo ta’u maqaan isaatis Gaur jedhama. Gaur sanyiiwwan bovine (BOOVAAYIN) ykn Horii gaafaa keessaa isa tokko. Ardiin eeshiyaa sanyiiwwan horii gaafaa garagaraa heddu qabaachuun beekkamti.. Sanyiin Gaur sadih akka jiru beekkameera. Sanyiiwwan kunniin sad
Barruu tanaan yaadaan gara Ardii Eeshiyaa imallee hoolaa bosonaa tokko isin daaw’achiisna. Maqaan isaa Argaalii jedhama. Argaaliin biyyoota Eeshiyaa jiddu galeessaa keessatti kan argamu yoo ta’u, sanyiilee hoolaa bosonaa keessaallee qaamaan isa guddaadha. Guddina qaamaatiin sanyiin hoolaa isa caalu
1. Hin Miidhin!Miidhaa qaamaa, miidhaa sammuu, miidhaa diinagdee, miidhaa xinsammuutis isii hin miidhin. Maaliif? Yoo jette Rabbiin ol tahe akki je’e:“Jaartii teeysan haala gaariin wajji jiraadhaa” An-Nisaa: 19Muffasiroonni akki ja’an: haala gaariin wajji jiraadhaa hojii fii jechaanis, haalaa fii am
Roobni rahmata. Rabbiin guddaan rooba nuuf roobee waa biqilche. Kan biqiles ilmi namaatii fi uumamaaleen biraa irraa fayyadamu. Gama biraatiin roobni laga ta’ee yaa’a. Bishaan yaa’es jallifnee itti fayyadamna. Yoo barbaanne dhugnee yoo haajamnes huccuun miicanna. Haa ta’u malee yeroo tokko tokko roo
Ilmi namaa zalaalam jiraachuuf hin uumamne. Haga murtaawaa isaaf kennametu jira. Yeroo isaaf kenname kana yoo raawwate gara ganda irraa hafuun hin danda’amnee imala. Duuti jalqabaa wal ajjeesuudhaan jalqabame. Obboleessatu obboleessa ajjeese. Haa ta’u malee eega ajjeeseen booda waan godhu wallaalee
Ilmi namaa hoogganaa dachii tanaati jedhama. Ka humna qabu ka humna hin qabne gabroomsee of jalatti bulchuu danda’a. Akkasumas beeyladoota manaa horsiisee kan fedhu gurguree, kaan meeshaa itti fe’atee yoo barbaades kan qalee nyaatu hedduu qaba. Walumaa galatti ilmi namaa bineensota irratti aangoo ni
Maqaan isaa Beluga whale jedhama. Beluga jechuun akka afaan naannawa Raashiyaatti adii jechuudha. Maqaa kanas bifa gogaa isaa irraa argate. Bifti gogaa isaa kun naannawa Arctic kan cabbiin guutameen wal simaadha. Belugan sanyiiwwan whale keessaa isa ilkaan qabuudha. Akkasumas hidhiin isaa laafaadha.
Uumamni kun maqaa Kinkajou (Kink-ah-joo) jedhamuun waamama. Maqaa biraa kan honey bear jedhamuunis ni beekama. Sababni isaa qaamni isaa bineensa bear jedhamu fakkaatuu isaati. Garuu qaamni isaa xiqqaadha. Akkasumas yeroo tokko tokko gaagura kanniisaa cabsuun dayma waan sooratuuf, honey bear jedhanii
Rabbi waan dachiirra jiru cufa yeroo murtaawaaf uume. Hunduu gaafa baallamni isaa gahe du’ee dachiirraa dhabama. Ilmi namaa avreejiidhaan haga waggaa 60 jiraata. Uumamni dhagaa fakkaatu kan Ocean Quahogs (Clams) jedhamuudhaan beekkamu ammoo, wagga 400 ol jiraata. Biyya teenya keessatti Harraagessi u
Bineensi kun Naked mole rat jedhama. Naked mole rat jechuun, Afaan Oromootiin Hantuuta moluu qaama qullaa jiru jechuudha. Qaamni isaa guutuun rifeensa tuuchaa akka qaama hantuutaa hin qabu. Garuu rifeensa xixiqqaa ijaan hin mul’anne muraasa ni qaba. Rifeensi xixiqqaan kunis faaydaa ajaa’ibaa qaba. B
Addunyaan tun buburreedha. Wanti heddu faallaa ilmi namaa yaaduun argamu danda’a. Fakkeenyaaf Atomikiin jalqaba gaafa oomishamu akka ilmi namaa ifaa ittiin ibsatuuf hojjatame. Har’a garuu meeshaa jireenya walii ittiin dhaamsan ta’eera. Meeshaan jalqaba tajaajila ilma naatiif oomishame kun, ammaan ta
Ardiin Ameerikaa tun bal’oo waan taateef haala qilleensa hunda of keessatti qabatteerti. Oowwa uffata nama baafachiisurraa kaasee, haga qabbana kottee namaa cabsuuf dhihaatuu of keessaa qabdi. Ardii tana keessa uumama ajaa’ibaa tokkotu jira. Uumamni kun akka mallattoo biyyattiitti tajaajila. Inumaa
Maqaan uumama kanaa Anhinga jedhama. Anhinga jechuun akka afaan ummata Tuupii kan Braazil keessa jiraataniitti, Allaattii sheeyxanaa ykn ammoo Allaattii bofaa jechuudha. Allaattiin kun warra bishaan daakuu danda’an keessaa isa tokko. Haa ta’u malee akkaataan bishaan keessa itti daaku kan addaati. Qa
Addunyaan arraan tana waggaa afur afuriin dorgommii ispoortii garagaraa geggeessiti. Dorgommii kanarratti biyyoonni addunyaa hundi waan irratti hirmaataniif hawwii guddaan eeggama. Eega wal dorgommiin jalqabameen boodas miidiyaaleen addunyaa kumaatamaan lakkaawaman dorgommii kana ummata isaaniitiif
Awustraaliyaa keessa bineensota Marsupial jedhamuun beekaman hedduutu jiru. Bineensonni kunniin laphee isaaniirraa korojoo ilmoolee keessatti guddisan qabaachuudhaan beekkamu. Sanyiiwwan kanniin keessaa inni Antechinus jedhamu garuu amala addaa ittiin beekkamu kan biraa qaba. Bineensi kun hantuuta k
Uumamni kun Emperor Tamarin jedhama. Emperor Tamarin Sanyii qamaleeti. Sanyiilee qamalee xixiqqaa jedhaman keessaalle isa tokko. Uumamni kun biyyoota Ardii Ameerikaa Kibbaa kanneen akka Braazil, Peeruu fi Boliviyaa keessatti argama. Emperor Tamarin sanyiilee garagaraa lama qaba. Lameenuu achuma naan
Waan ilmi namaa haalaan barbaadu keessaa inni tokko waahela jireenya argatee bulti ijaarrachuudha. Bulti ijaarrate san keessaa ilmoo horee sanyii bakka buufatee dachii tanarraa godaanuu fedha. Sababaa kanaaf jecha yeroo heddu mallaqni guddaan cidha irratti dhangalaafamaa bultiin ijaarrama. Akka aada
Ilmi namaa dhugumatti uumama ajaa’ibaati. Rabbiin keenyas ilma namaa haala bareedaa irratti uumne jedhee bakka heddutti nuu hime. Mee waan kana xiinxallaa. Addunyaa tanarra ummata biiliyana 8 ta’utu jira. Garuu namni hundi garaagarummaa qaba. Warri lakkuutis waan adda ittiin ta’an qaban. Walumaa gal
Allaattiin kun Rhea (Riyaah) jedhama. Riyaan sanyiiwwan allaattii Ameerikaa kibbaa keessatti argaman keessaa isa guddaadha. Uumamni kun naannawa margaan uwwifame jireenya isaatiif filata. hedduminaanis naannawa bosona Arjantiinaa, Yuraaguay, Boliiviyaa, Paaraguwaay, Chiilii, Peeru fi Braazil keessa
Wolverine (WOLVIRIIN) Bifaa fi boca qaamaa, bineensota akka saree, Skunk fi Bear fakkaatu qaba. Guddinni isaa bineensa Bear jedhamu isa fakkessus, inni sanyii Weasel keessatti ramadama. Sanyiilee Weasel keessaallee isa guddicha. Wolverine naannawa Arktiik keessa kan jiraatu yoo ta’u, hedduminaan biy
Allaattiin kun sanyiiwwan allaattii bishaanitti dhihaatanii jiraatan kan Ibis jedhaman keessatti ramadama. Maqaan isaatis Scarlet Ibis jedhama. Scarlet Ibis allaattii addaa, kan ilaalcha ijaatti nama hawatuudha. Halluun baallii isaa ammoo allaattiin kun akka gaaritti akka beekkamu isa taasiseera. Ka
